Denetleme ve Düzenleme Sistemi, Sinir Sistemi ve Endokrin Sistem
1. SİNİR SİSTEMİ
Sinir sistemi canlının çevresindeki değişiklikleri algılamasını ve hızlı tepki vermesini sağlar.
a. Farklı Hayvanlarda Sinirsel Denetim
Süngerlerde özelleşmiş bir sinir sistemi yoktur. Buna karşı hücreler uyarıları alıp tepki gösterebilir.
Gerçek sinir sistemi ilk olarak sölentelerde görülür. Hidrada bütün vücuda yayılan ağsı sinir sistemi bulunur. Merkezi sinir sistemi yoktur.
Yassı solucanlarda vücudunun iki yanında uzanan ve enine sinirlerle birbirine bağlantılı iki sinir kordonu şeklinde ip merdiveni sinir sistemi bulunur. Halkalı solucanlarda baş bölgesinde beyin görevi yapan bir çift ganglion bulunur.
Böceklerdeki sinir sisteminde halkalı solucanlarındakine benzemekle beraber daha gelişmiştir. Karın bölgesindeki sinir kordonu üzerinde ganglion bulunur. Her segmentteki ganglion birbirinden bağımsız iş görür. Ayrıca böceklerde duyu organları gelişmiştir.
Omurgalılarda ise merkezi ve çevresel sinir sisteminin oluşturduğu gelişmiş sinir sistemi vardır. Sinir kordonu sırt tarafında yer alır. Beyin; baş kısmında sinir kordonu ucunda bulunur.
Omurgalılarda dış ortamdan gelen uyarılar duyu organlarında bulunan özel hücreler tarafından algılanır. Bunlara reseptör (alıcı) hücreler denir. Bu uyarılar merkezi sinir sisteminde değerlendirildikten sonra kas ve salgı bezi gibi organlara iletilir. Bu organlara efektör denir.
b. Sinir Hücresinin Yapısı ve Çeşitleri
sinir sistemi nöron hücreleri ile nöroglia hücrelerinden oluşur. ileri derecede özelleşen sinir hücreleri, sentrozomunu kaybetmiştir. Bu nedenle bölünme yetenekleri yoktur.
Bir nöronda çekirdek ve organ elleri bulunduran hücre gövdesi, gövdeden çıkan kısa uzantılar ve uzun uzantılar olmak üzere üç kışımı vardır.