LABORATUVARLAR İÇİN BİYOLOJİK TEHLİKELERDEN KORUNMA TALİMATI
1. AMAÇ:
Laboratuvar ortamında çalışan personelin biyolojik patojenlere karşı güvenliğinin eksiksiz ve doğru bir şekilde sağlanması.
2. KAPSAM:
Mikrobiyoloji, Biyokimya, Hematoloji ve Acil Laboratuvarlarında çalışan tüm personeli kapsar.
3. SORUMLULAR:
Laboratuvar Çalışanları, Mikrobiyoloji Uzmanları, Biyokimya Uzmanları.
4. TEMEL İLKELER
4.1. İyi Laboratuvar Pratiği kuralları potansiyel enfeksiyöz ajanlara muhtemel maruz kalma yollarının tümünden kaçınma tekniklerini tarif ettiği için çalışan güvenliği açısından önemlidir.
4.2. Bu bölümde bulunduğumuz laboratuvarda uyulması ve dikkat edilmesi gereken İyi Laboratuvar Pratiği Kuralları belirlenmiştir.
4.3. Yapılacak analizin tam bir güvenlik içinde, en az hata ile ve olabildiğince çabuk gerçekleştirilmesi için bu kurallara uyulması zorunludur.
4.4. Laboratuvarda çalışmaya başlayacak her teknisyen iş sağlığı ve güvenliği açısından bu eğitimi almak zorundadır.
5. UYGULAMALAR
• Laboratuvar çalışmalarında mutlaka önlük giyilmelidir. Önlük dizler dâhil kapatıcı uzunlukta ve bedene uygun genişlikte olmalı, çalışma esnasında düğmeler iliklenmelidir.
• Laboratuvardan giyilen çalışma önlüğü laboratuvar dışında kullanılmamalıdır.
• Önlükler mümkünse kurumda yıkanmalı eve götürülmemelidir.
• Deri yoluyla hastalıkların bulaşma riskinden dolayı laboratuvar ortamında çalışırken açık yaralar mutlaka yara bandı ile kapatılmalıdır.
• Laboratuvara gelen tüm örnekler biyolojik tehlike olarak görülmeli ve kesinlikle eldivensiz ellenmemelidir.
• Çalışma esnasında mutlaka eldiven giyilmelidir. Eldiven önlük kol ağızlarını içine alacak şekilde giyilmelidir. Eldivenler her hangi bir şekilde kontamine olduğu fark edildiğinde (delinme, yırtılma, kirlenme, vb.) hemen yenisi ile değiştirilmelidir.
• Eldivenli eller ile temiz yüzeylere dokunulmamalıdır.
• Çalışma sonunda eldivenler tıbbi atık torbasına atılmalı ve eller mutlaka El Yıkama Talimatına uygun şekilde yıkanmalıdır.
• Uzun saçlar toplanmalı, ya topuz yapılmalı ya da yanmaz bone içine alınmalıdır. Ayakkabılar laboratuvarda çalışmaya uygun olmalı, burnu açık ayakkabı veya terlik giyilmemelidir.
• Laboratuvarda yakıcı maddelerle çalışırken kontakt lensler takmayınız. Yumuşak lensler yakıcı maddelerin korneada birikmesine neden olur ve gözyaşlarının materyali yıkamasına engel oluşturur. Takılması durumunda koruyucu gözlük kullanılmalıdır.
• Göz kazaları halinde, tıbbi yardım beklenirken göz yirmi dakika akan suyun altında yıkanmalıdır.
• Laboratuvarda yemek yemek ve sigara içmek yasaktır, çalışma sırasında ağıza hiçbir şey (parmaklar, pipetler, kalem, yiyecek, içecek gibi) alınmamalıdır.
• Zorunlu haller dışında gereksiz enjektör kullanımı önlenmelidir. Kullanılan enjektör iğnelerinin ise, kesinlikle plastik koruyucusuna tekrar takılmamalı, eğilmemeli, kırılmamalı ve enjektörden ayrılmamalıdır.
• Enjektörler ve kesici deliciler işi biter bitmez özel, kesilme ve delinmeye dayanıklı atık kutusuna atılmalıdır.
• Kimyasallar için oluşturulan Malzeme Güvenlik Bilgi Formaları her personel tarafından okunmalı ve öğrenilmelidir.
• Tehlike işaretlerine ve Malzeme Güvenlik Bilgi Formlarında verilen bilgi ve ikazlara muhakkak uyulmalıdır.
• Ağız yolu ile sıvı çekilmemeli, hiçbir kimyasal koklanmamalı veya tadılmamalıdır.
• Organik çözücüler, uçucu sıvılar lavaboya dökülmemelidir.
• Sülfirik asit, nitrik asit, hidroklorik asit, hidroflorik asit gibi asitlerle bromür, hidrojen sülfür, hidrojen siyanür, klorür gibi zehirli gazlar içeren maddeler ile biyogüvenlik kabininde çalışılmalıdır.
• Ne olduğu bilinmeyen veya şüpheli hiçbir materyal / madde ile işlem yapılmamalıdır.
• Laboratuvara çalışılmak üzere gönderilen materyalin yere veya masaya dökülmesi, saçılması halinde hemen laboratuvar yöneticisine haber verilmeli ve materyalin üzeri uygun bir dezenfektan çözeltisi ile kaplanarak (örneğin %10’luk hipoklorit çözeltisi) 15-30 dakika bekletilmeli ve daha sonra temizlenmelidir.
• Çalışılan yüzeylerin günlük olarak uygun bir dezenfektan çözeltisi ile silinmesi gerekmektedir.